Kripto varlık dolandırıcılığıyla ilgili soruşturmalarda en büyük sorunlardan biri ne yazık ki şahıs ve cüzdan tespitinde yaşanılan bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Olayın teknik boyutuna hâkim olmayan kolluk birimleri ve bilirkişi uzmanları tanzim ettikleri eksik, hatalı ve elverişsiz raporlar ile ceza yargılamasının temel amacı olan maddi gerçeğe ulaşılmasını zorlaştırmakta ve işbu bağlamda adli süreci sekteye uğratmaktadır. Kripto varlıkların merkeziyetsiz yapısı ve teknik karmaşıklığı, dijital cüzdanların incelenmesini zorlu bir süreç haline getirse de cüzdan takibi ve analizinin gerçekleştirilmesi kesinlikle imkânsız değildir. Doğru analiz yöntemi ve derinlemesine teknik bilgi ile söz konusu engellerin aşılabileceği günümüz koşullarında açıkça ortadadır. Ancak ne yazık ki işbu elverişli şartlarda bile mevcut analiz raporlarının detaydan yoksun ve yüzeysel hazırlanması hususu varlık hareketlerinin doğru bir şekilde takip edilememesine neden olmaktadır. Bu da şüphelilerin tespitini, suç gelirlerinin izlenmesini ve mağdur zararlarının tazminini zorlaştırmasından ötürü ciddi hak kayıplarına yol açmaktadır.
Sıcak Cüzdanlar Yalnızca Bir Blokzincir Adresi Değildir!
Soruşturmalarda en sık karşılaşılan kavram karmaşalarından biri ne yazık ki sıcak cüzdan ile soğuk cüzdan ayrımının doğru şekilde yapılamamasıdır. Sıcak cüzdanlar, internet bağlantısı olan ve genellikle bir kripto varlık hizmet sağlayıcısı bünyesinde faaliyet gösteren çevrimiçi cüzdanlardır. Kullanıcıların günlük işlemlerini hızlı ve kolay bir şekilde gerçekleştirmelerini sağlamalarından ötürü yaygın olarak tercih edilmektedir. Bu tür cüzdanlar üzerinden yapılan transferler çeşitli teknik analiz yöntemleriyle izlenebilir nitelikte olduğu gibi çoğu vaziyette ilgili kripto hizmet sağlayıcıları üzerinden kullanıcı bilgilerine ulaşmak da mümkündür. Ancak hazırlanan ve tecrübe edindiğimiz birçok teknik raporda işbu sıcak cüzdanlar sadece blokzincir üzerindeki adres görünümüne dayanarak değerlendirilmekte ve sanki herhangi bir kişi ya da kripto hizmet sağlayıcısına ait olmayan bağımsız cüzdanlarmış gibi ele alınmaktadır. İşbu yanlış yaklaşım hem şüpheli bağlantılarının tespitini zorlaştırmakta hem de maddi gerçeğin ortaya çıkmasını engellemektedir.
Soğuk Cüzdanlar, İzlenemez Değil; Yalnızca Farklı Yöntem Gerektirir.
Soğuk cüzdanları incelemek gerekirse; bunlar ise çevrimdışı çalışan ve genellikle donanım ya da kağıt formatında saklanan daha çok uzun vadeli kripto varlık muhafazası için tercih edilen cüzdanlardır. Kaldı ki soğuk cüzdanlar da tıpkı sıcak cüzdanlar, mobil cüzdanlar ya da borsa cüzdanları gibi blokzincir üzerinde varlık alım satımı yapmaya yarayan, özelliğine göre swap işlemleri gerçekleştirmeye olanak tanıyan kripto varlık saklama araçlarıdır. Bu nedenledir ki soğuk cüzdanların izlenmesi ve teknik takibi de kesinlikle imkânsız değildir. Blokzincir alanında uzman bir teknik ekip ile işbu cüzdanların takibi de kolaylıkla yapılabilmektedir. Konumuz bağlamında incelemek gerekirse de kripto varlıklarla işlenen dolandırıcılık vakalarında faillerin soğuk cüzdanı tercih etme oranı düşüktür. Zira örgütlü şekilde hareket eden bu yapılar elde ettikleri gelirleri piyasada hızla dolaşıma sokmak istemekte ve iz bırakmamak adına da oluşturdukları cüzdanlar arasında sık sık transferler gerçekleştirerek dijital izleri bilinçli bir şekilde bulanıklaştırma hedefi içerisinde olmaktadırlar. Bununla birlikte son dönemlerde tanzim edilen raporlarda genel itibariyle sıcak ve soğuk cüzdan ayrımının yeterince kavranamaması; cüzdanların kime ait olduğu, ne zaman oluşturulduğu ya da hangi yöntemlerle erişilebileceği gibi temel sorulara yanlış ve yüzeysel yaklaşımlarla cevap verilmesi hususu ne yazık ki adli sürecin sekteye uğratılmasına yol açmaktadır. Bu durum ise yalnızca maddi gerçeğin ortaya çıkmasını zorlaştırmakla kalmayıp aynı zamanda da şüphelilerin kimliğinin belirlenmesi ve suç gelirlerinin izlenmesi süreçlerini de ciddi biçimde aksatmaktadır. Dolayısıyla kolluk kuvvetlerinin ve yargı makamlarının kripto varlık ekosistemine ve teknolojisine hâkim uzmanlarla iş birliği içinde çalışması, hazırlanan teknik analiz raporlarının da yüzeysellikten ziyade çok katmanlı ve derinlikli şekilde oluşturulması etkili ve adil bir soruşturma bağlamında son derece elzemdir.
Nasıl ki geçmişte kripto varlıkların tamamen takip edilemez olduğu yönündeki yanlış kanaat zamanla teknik ve hukuki bilgi ile kırılmış ve izlenebilirlik konusunda ciddi mesafeler kat edilmiş ve de kat edilmeye devam edilmekteyse aynı şekilde sıcak ve soğuk cüzdan ayrımının da işbu çerçevede doğru anlaşılması gerektiği de açıktır. www.kriptohukukçu.com olarak; sıcak ve soğuk cüzdan ayrımının doğru bir şekilde anlaşılması ve soruşturma süreçlerine etkili bir şekilde yansıması için teknik ve hukuki katkılarımızı nasıl ilk günden itibaren sunduysak, kripto dünyasının doğru bir biçimde kavranması ve farkındalığın artırılması adına işbu katkıları sunmaya devam edeceğiz.
www.kriptohukukcu.com Kurucu Avukatı
Av. Betül AKÇA
