Türkiye’de kripto varlık ekosistemine ilişkin düzenleyici çerçeve giderek daha da güçlenmekte ve gelişim kaydetmektedir. Son duyumlarla birlikte taslak aşamasındaki yeni düzenleme ile Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK); bankalar, ödeme kuruluşları, elektronik para şirketleri ve kripto varlık platformlarındaki hesaplara şüpheli işlem tespit edilmesi halinde doğrudan dondurma ve müdahale yetkisi tanınmasının planlandığı değerlendirilmektedir. Söz konusu değerlendirmenin TBMM’ye sunulması beklendiği de duyumlar arasında yer almaktadır.
Böylelikle Türkiye’nin kripto varlık ekosisteminde hem denetim kapasitesini artırmayı hem de yatırımcıları organize dolandırıcılık ve kara para aklama risklerine karşı korumayı amaçlanmaktadır. Bir nevi Türkiye’de kripto varlıkların kapsamlı yasal çerçeveler içerisine alınmasına yönelik ciddi adımlar atılması, ekosistem içerisindeki illegal ve düzen dışı faaliyetlerin sistemden tamamen izole edilmesi ve hukuki yaptırımlar çerçevesinde ortadan kaldırılması hedeflenmektedir. Bilindiği üzere; son dönemlerde Türkiye FATF standartlarıyla uyumlu olarak kripto varlıklara ilişkin denetim mekanizmasını sıkılaştırmıştır. Haziran ayında yayımlanan MASAK Genel Tebliği ile Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları müşterilerden daha detaylı bilgi toplamakla yükümlü hale getirilmiş, kimlik bilgilerinin düzenli güncellenmesi, fonların kaynağına dair ek bilgi alınması ve ilk çekim işlemleri için 72 saatlik bekleme süresi getirilmiştir. Yeni planlanan yetki tanımlamasıyla birlikte ise mezkur önlemleri bir üst seviyeye de taşıyarak MASAK’a doğrudan hesap dondurma yetkisi kazandırma hedeflenmektedir.
Söz konusu yetkinin hayata geçmesi durumunda şüpheli kripto transferleri anlık olarak bloke edilebilecek, soruşturma süreçlerinde delil kaybı önlenecek ve düzenleyici gözetim kapasitesi önemli ölçüde güçlenecektir.
Sonuç olarak; düşünülen düzenleme, kripto varlık ekosisteminde denetim gücünü artıran ve yatırımcı korumasını güçlendiren kritik bir adım olarak değerlendirilmektedir. Bununla birlikte bir hukukçu gözüyle bakıldığında kullanıcıların temel hak ve özgürlükleri ile yatırımcı güvenliği arasındaki hassas dengenin korunması öncelikli olmalıdır. Yetkinin uygulanmasında orantılılık ve mevzuata uygunluk ilkesi ise titizlikle gözetilmelidir; aksi takdirde ise kripto varlıkların temel ruhu olan özgürlük ve şeffaflık ciddi şekilde zedelenebilir hale bürünebilir. Uygulama aşamasında hukuki tartışmaların kaçınılmaz hale gelmemesi saikiyle ise verilecek yetkinin kapsamı ve sınırlarının kamuoyuna açık bir şekilde belirtilmesi ve hukuki gerekçeleriyle detaylandırılması gerekmekte olduğunu düşünmekteyiz.
www.kriptohukukcu.com Kurucu Avukatı
Av. Betül AKÇA
