Kripto varlık birimlerinin son zamanlarda ödeme yöntemi olarak giderek daha fazla tercih ediliyor olması ve önemli ölçüde popülerlik kazanıyor olması, geleneksel finansal sistemler içerisinde adeta önemli bir değişim ve hatta büyük çaplı yankı uyandıracak bir dönüşüm süreci diyebiliriz. Geleneksel finansal sistemlerinin olgularını kıran ve de gelecek vaadi taşıyan işbu  kripto varlık dönüşümün bu denli yıldızının parlamasında ise işlemlerin hızlılığı ve kolaylığı, düşük işlem maliyetleri veyahut sınır ötesi ödemelerin gerçekleşmesinde önemli bir yer edinmesinden kaynaklıdır. Zira kripto varlık birimleri ve blockchain teknolojisi, merkezi olmayan ve şeffaf bir finansal sistem sağlama potansiyeline sahip olmasından ötürü üçüncü parti müdahalesini ortadan kaldırarak ödemelerin daha hızlı ve düşük maliyetle yapılmasını sağlamaktadır. Ancak, bu yenilikçi yaklaşımın beraberinde getirdiği bazı zorluklar ve sorunlar da tabi ki bulunmaktadır. Kripto varlık birimlerinin volatilitesi, ödeme yapacak veya alacak taraflar için belirsizlik yaratabilir niteliktedir. Değerinin hızlı değişimi, alışverişlerde veya maaş ödemelerinde günlük kullanımı zorlaştırabilir olarak yorumlansa da Bitcoin üzerinden maaş alan ilk memurlar global boyutta mevcuttur.

Kamu görevlileri bilindiği üzere genellikle resmi para birimleri ile maaş almaktadırlar. Ancak, bu alışılmışlığın dışında nice hikayeler mevcuttur. Kentucky eyaletinin küçük bir kasabasında Tony Vaughn adlı polis memuru 2013’te daha Bitcoini birçok kimse bilmez ve  Bitcoinden habersizken ABD’den maaşını Bitcoin olarak alabileceği teklifi kendisine sunuldu. Şehir komisyonu ise kendi araştırmaları neticesinde, Tony Vaughn adlı polis memurunun tüm maaşını Bitcoine dönüştürülerek otomatik olarak cüzdana aktarılmasına müsaade etmiştir. Kentucky’de o zamanlar için  ortalama bir  polis memuru yılda yaklaşık 54.000 dolar civarında kazanırken;  Bitcoin fiyatı ise o dönem içerisinde 1000 dolar seyrindeydi. Şimdi ise Bitcoin yaklaşık 62.0000 dolar civarındadır. Bu tür benzer örnekler kripto varlık birimlerinin benimsenmesi ve kullanılırlığının artması saikiyle gün ve gün artmaktadır. Yeni Zelanda’da 2019 yılında maaşların kripto varlıklar ile ödenebileceği kamuoyuna bildirilmiştir. Bir örnek daha vermek gerekirse Miami Belediye Başkanı Francis Suarez, Miami’yi kripto para birimleri ve blockchain teknolojilerinin merkezi haline getirebilmek amacıyla 2021 yılında maaşının bir kısmını Bitcoin olarak almanın yanı sıra Suarez, şehirde blockchain teknolojileri ve dijital varlıklar konusunda çeşitli konferanslar ve etkinlikler düzenleyerek kripto varlıklar hakkında toplumda ciddi farkındalıklar yaratmaya çalışmıştır. Francis Suarez’in işbu vizyoner çabaları, Miami’nin teknoloji ve finans sektörlerindeki yenilikçi ve gelecek vaat eden tutumunu pekiştirmeye çalışmasının yanı sıra şehrin ekonomik büyümesine ve çeşitliliğine de  dikkat çekecek şekilde katkı sağlamıştır, yorumunu yapabiliriz. Aynı zamanda Suarez’in bu adımı, kripto para birimlerinin ve blockchain teknolojisinin kamu sektöründe daha fazla benimsenmesine yönelik bir örnek teşkil ettiği de şüphesizdir. Singapur merkezli blok zincir (blockchain) şirketi TenX ise çalışanlarının ücretlerini banka hesaplarına öderken; aylık bonus ödemelerini şirketin kendi dijital para birimi olan Pay token ile yapma tercihinde bulunmuştur.

Bu tür örneklerin sayısı artarken Bitwage adlı şirket 2014 yılında kurulan ve merkezi San Francisco’da bulunan bir finansal teknoloji şirketi olup, bahsi geçen şirketin kurucusu ve CEO’su Jonathan Chester, Bitwage’i kurarak özellikle küresel ödeme sistemlerinde yaşanan sorunlara çözüm bulmayı hedefleyerek, özellikle uluslararası çalışanların ve serbest çalışanların işçi ücretlerini ve ödemelerini alırken karşılaştıkları zorlukları giderebilmek saikiyle  blockchain teknolojisini ve kripto varlık birimlerini kullanmış ve de Bitwage dünya genelindeki iş gücüne ve serbest çalışanlara daha iyi ödeme çözümleri sunma misyonunu edinmiştir. Bitwage gibi şirketlerin nicelik olarak artması geleneksel finansal sektöründe kripto varlıkların daha çok tercih edilebilir olduğunu işaret etmektedir. Bu tür örneklerin sayıca daha çok artırılması ve çeşitlendirilmesi pekâlâ mümkündür. Peki ülkemizde durumlar ne şekildedir?

Ülkemizde global boyutta yer alan örnekler gibi nice örnekler olmasa da  işçi ücretleri ödemelerinde Bitcoinin tercih edilmesine yönelik benzer örneklerin olduğunu gururla ifade etmek isteriz. Sanal para ile de alışveriş yapılabilen 3Dörtgen’de çalışan Alp Işık, kendisinin talebi üzerine ücretini Bitcoin ile alarak, Türkiye’de sanal para ile ücretini alan ilk kişi olma unvanına da sahip olmuştur. 3Dörtgen adlı firma ise  böylelikle Türkiye’de Bitcoin ile işçi ücretini ödeyen ilk şirket olmuştur.

Kripto varlıklar, ücret veyahut maaş ödemelerinde tercih edilirken, genellikle dijital para biriminin belirlenen bir gün ve saatindeki değerine göre hesaplanmaktadır. Bitcoin ve kripto varlık birimlerinin popülaritesinin ve kullanımının gün ve gün artmasıyla birlikte; ülkeler de kripto regülasyonlarıyla ilgili önemli hamleler yapmakta ve yapmaya da  devam etmektedirler. Özellikle Tayvan Adalet Bakanlığı ve Bağımsız Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu (ICAC) ülkedeki devlet memurlarının beyan etmesi gereken varlıklar arasına kripto para birimlerini de dahil etmişlerdir. Türkiye’deki mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde kripto varlıklar ödeme yöntemi olarak  henüz tam olarak tanınmadığından memurların şimdilik böyle bir yükümlülüğü bulunmadığı; ancak ileride kripto varlıkların ülkemizde de ödeme yöntemi olarak tanınmasının  ardından memurlar için benzer bir yükümlülüğün getirilmesi de pekâlâ ihtimaldir.

Sonuç olarak, kripto varlık  birimlerinin ödeme yöntemi olarak tercih edilmesi, finansal dünyada önemli bir değişimi temsil etmektedir. Ancak zannımızca bu sürecin daha da yaygınlaşabilmesi  ve örneklerin daha çok artırabilmesi saikiyle blockchain teknolojisinin güvenilirliğinin artırılması, düzenleyici çerçevenin netleştirilmesi, bu yeni olguya  toplumun daha fazla kabulü ve kripto varlıklara karşı önyargıların ciddi bir şekilde kırılabilmesi gerekmektedir. Zira kripto varlıkların gelecekte finansal özgürlük konusunda eşsiz kapılar aralayan ve her sektörde ciddi  olanaklar tanıyan finansal araçlardan biri olacağı ise aşikardır.

Kripto varlıklar ile maaş konusunda yaşanan tüm bu gelişmeler yakın zamanda Türkiye’yi de dünyayı aldığı gibi etkisi altına alacağını düşünmekteyiz Tüm bu gelişmeler ışığında kripto ile maaş veyahut işçi ücreti alma tercihleri  sık sık gündeme taşınacağı ve kripto varlıklar ile gerçekleşecek ödeme sistemlerinin hızla hayatımıza entegre edileceğini de ayrıca bildirmek isteriz. Şirketlerin bu konuda altyapı hazırlığı süreçlerinde kriprohukukcu olarak kendilerine desteklerimizi sunmaktayız.   

Avukat – Betül AKÇA