Bilinçlendirmek ve farkındalık yaratabilmek adına yine milyar dolarlık bir vurgun sistemini detaylı olarak incelemek istiyoruz. Bu defa milyar dolarlık vurgun yapan “Smart Trade Coin” adlı bir kripto para platformu.
Halbuki bu platform “Türkiye’de 50 bine yakın, dünya genelinde ise yarım milyon kullanıcısıyla kripto para sektörüne yeni bir soluk getiren Smart Trade Coin 15 Mart 2021’de Latoken’de listeleniyor” şeklinde haberler ile kripto varlık piyasasında ciddi ses getirmişti. Üstüne üstlük Smart Trade Coin’in korona virüs pandemisinden herhangi bir zarar görmediği, 30 yılı aşkın tecrübeye sahip olan finans ve yatırım devinin katılımı ile Smart Trade Coin’in yatırımcılarına önemli faydalar sağlayacağı ve uluslararası yatırımcıların da bu sisteme dahil olduğu bilgisi gibi birçok yanıltıcı bilgi medyada yer almıştır. Böylelikle kripto para dünyasının işleyişini dahi bilmeyen birçok kişi bu bilgiler ışığında Smart Trade Coin adlı platforma yatırım yapma tercihinde bulunmuştur.
Platformun STC NOW mağazası ve STC TUBE platformu gibi ek hizmetler tarafından desteklendiği belirtilerek, yatırımcılara karşı gayet profesyonel ve gerçekçi bir oluşum gibi sergilenmiştir diyebiliriz. Mağdurlardan bir kısmı ise FIFA kokartlı bir hakemin platformun tanıtımında sunum yaptığını dahi iddia etmişlerdir.
Milyarlık vurgunda; sözde Smart Trade Coin platformu, ”Algoritma Akıllı Bir Bot Sistemi” sayesinde yüksek kazanç vaadi ile 55 bini aşkın yatırımcıyı mağdur ettiği bilinmektedir. Birçok yatırımcı ise yüzde 30 kazanç vaadi karşısında evini, arabasını, arsasını satmış veyahut kredi çekerek yatırımlarda bulunmuş olduklarını üzülerek söylemeliyiz.
Smart Trade Coin yabancı menşeli kripto para borsası olmasına rağmen; Eskişehir’de bir ofisi bulunmakla birlikte kendilerine her ilde bir lider dahi belirlemişlerdir. Böylelikle yatırımcılara daha kolay bir şekilde ulaşmayı hedeflemiş olduklarını görüyoruz.
Mağdur Müvekkillerin cüzdan hareketleri incelendiğinde şu an için toplam kaybın yaklaşık 3.5 milyar dolar olduğu ve Smart Trade Coin isimli zincir üzerinden toplanan bu paraların ise Marshall Adalarına gittiği tespit edilmiştir.
Vurgunun bir de bir acı yüzü var ki borç batağına saplananlar, bunalıma girenler, aile ve iş hayatı ciddi bir şekilde hasar görenler ve hatta üzülerek söylemeliyiz ki intihar edenler…
PONZİ SİSTEMİ DOLANDIRICILIĞI;
Smart Trade Coin, 5 Haziran 2021’de çöken bir saadet zinciri, bir piramit satış veyahut bir ponzi sistemi diyebiliriz.1920 yılında Charles Ponzi’nin Amerika Boston’da uyguladığı yöntem olması sebebiyle yaratıcısının soyadı ile anılan bu sistem Ponzi şeması, Ponzi sistemi Ponzi oyunu,piramit satış veyahut saadet zinciri gibi çeşitli şekilde adlandırılmaktadır. Bu sistem, yüksek kâr getiren bir üretim varmış gibi gösterilerek, yatırımcıların sisteme katılmasını amaçlayan bir dolandırıcılık yöntemidir. Ortada yüksek kâr getiren bir üretim olduğu, bu üretim sayesinde yatırımcılara para ödendiği iddia edilir ve bu sayede ise sisteme yeni yatırımcılar çekilmeye çalışılır.
Ponzi sistemi de kendi içerisinde farklılıklar mevcut olsa da genel itibariyle klasik ponzi yöntemin günümüz şartlarında gün gün evrildiğini söyleyebiliriz. Şu günlerde yatırım yapılıyormuşçasına veyahut kripto para borsası veya forex yatırım borsası kuruluyormuş gibi kişilere yüksek kâr vaat edilerek kişilerin şirkete yatırım yapması sağlanılmaktadır. Gerçekleşen yatırımlar ile ilk aşamada ödeme yapılarak kişilerin bu sisteme olan güvenleri sağlanılmaktadır. Sisteme güvenen yatırımcılar ise daha fazla kâr elde etme hırsı ile sisteme daha fazla yatırım yapmaya başlamış olurlar. Sistemi kuranlar bu şartlar sağlandıktan sonra ise ani bir şekilde tüm birikimleri alıp ortadan kaybolurlar. Netice itibariyle birçok yatırımcı bu senaryo bağlamında mağdur edilmiş olur.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 80 inci maddesi ile Saadet zinciri, Piramit ve Ponzi satış sistemleri ülkemizde yasaklanmıştır. TKHK 80. maddesinin 1. fıkrasında “Piramit Satış Sisteminin” tanımı yapılmıştır.
| “Piramit satış; katılımcılarına bir miktar para veya malvarlığı ortaya koymak karşılığında, sisteme aynı şartlar altında başka katılımcılar bulma koşuluyla bir para veya malvarlığı kazancı olanağı ümidi veren ve malvarlığı kazancının elde edilmesini tamamen veya kısmen diğer katılımcıların da koşullara uygun davranmasına bağlı kılan, gerçekçi olmayan veya gerçekleşmesi çok güç olan kazanç beklentisi sistemidir.” |
İlgili Madde Hükmüne Göre Piramit Satış Unsurları;
- Bir Miktar Para veya Malvarlığı Ortaya Koyma,
- Başka Katılımcı Bulma,
- Bir Miktar Para Veya Malvarlığı Kazanma Ümidi Verme,
- Diğer Katılımcıların Koşullara Uygun Davranma.
Smart Trade Coin platformunda da yatırımcıların daha fazla katılımcı bulması halinde harici bir kazanç veyahut komisyon vaadi söz konusu olması sebebiyle yatırımcılar birçok yakınını ve akrabasını bu sisteme maalesef ki dâhil etmişlerdir. İkna olmak ise hiç zor değildir, zira sistemde çok kısa sürede çok yüksek kazanç vaadi mevcuttur. Bu platformdan mağdur olanlar arasında ise 2 milyon lirasını kaptıran ünlü bir kokoreççi ve yakın çevresi yer almaktadır. Görüldüğü üzere; Smart Trade Coin platformu piramit yani ponzi sisteminin tüm unsurlarını sağlamaktadır.
TKHK kapsamında bu eylemler hukuka aykırı eylem olup, TCK kapsamında ise cezaî takibat gerektirir bir suç oluşturur. Ancak; TCK’de bu sisteme özgü bir düzenleme mevcut olmadığından, TCK’de yer alan “Nitelikli Dolandırıcılık” ve “Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma, Üye Olma Ve Yardım Etme” suçlarına yönelik var olan hükümler uygulanmaktadır.
Dijital dünyanın gerçekliği ve vaatleri maalesef ki her zaman gerçek olmuyor. Bazen bu şekilde acı sonuçlara mal olabiliyor. Dolandırıldığınızı fark ettiğiniz an itibariyle yasal süreci en hızlı şekilde başlatmanız gerekmektedir. Cumhuriyet Başsavcılığına başvuru sırasında bir avukattan yardım almakta ise büyük bir hukuki yarar mevcuttur. Şöyle ki şikâyet veya ihbar konusu olay net bir şekilde anlatılmalı, var olan deliller ve bulgular dilekçeye eklenmelidir. Kripto para dolandırıcılığı diğer dolandırıcılık türlerinden biraz daha teknik anlamda farklılık gösterdiğinden anlatımın net ifadeler ile gerçekleşmesi, deliller ve bulguların dilekçede mevcut olması maddi gerçekliğin ortaya çıkması bağlamında büyük önem taşımaktadır. Cüzdan takibinin yapılması da ayrıca bu anlamda büyük önem taşımaktadır.
Avukat Betül AKÇA
