Kripto Varlık Borsaları her geçen gün gelişimini ve gücünü artırmakla birlikte; adından da günümüzde sıkça bahsettirmektedir. Bu denli etkin faaliyet gösteren ve de maddiyetin ön planda olduğu platformlara dolandırıcıların kayıtsız kalması tabii ki beklenemez. Bu nedenledir ki Kripto Varlık Borsalarında dolandırıcılar birçok özgün ve çeşitli yöntemler geliştirerek birçok kişiyi bu bağlamda mağduriyet yaşatmaktadır. Toplumda ise yanlış bilinen bir gerçek var ki kripto varlık borsasında kaybedilen paraların izlerinin tespit edilemeyeceğidir. Oysaki etkin teknik inceleme ve takip ile paranın izi sürülebilmektedir.
Dolandırıcılık faaliyetleri her zaman kendisi yenileyen ve dinamik bir yapıya sahip olduğunu da tekrardan belirterek, yatırımcılara farkındalık yaratabilmek ve daha dikkatli olabilmelerini sağlayabilmek adına ise son günlerin kullanılan popüler yöntemi olan “yatırım veyahut duygusal boşluk vaadiyle yaşanan dolandırıcılık” yönteminden bahsetmek isterim.
Bu tür suç teşkil eden haksız faaliyetlerin sayısının günümüzde fazlaca artması, yalnızca ekonomi ve hukuki boyutu etkilemeyip; üzülerek söylemeliyiz ki hayati boyuta uzanan bir etkiye sahip hale gelmiştir. Geçtiğimiz aylarda Kocaeli’nde bir Ortaokul Müdürü, sahte bir kripto para borsasında (UAİ COİN) 2.5 milyon lira kaybetmesi ile bunalıma girerek intihar ettiği haberlerini eminim duymuşsunuzdur. Yaşanan bu intihar haberi ise bu hususun önemini çok bariz bir şekilde ortaya koymaktadır. sikayetvar.com’da bu tür dolandırıcılık mağdurlarının sayısı da her geçen gün artmaktadır. (Gate.io, Bitay, Coinbase, Uai Coin)
Dolandırıcılar, yatırımcıları ikna edebilmek ve güven oluşturabilmek amacıyla kendilerine kurumsal ve profesyonel bir görünüş kazandırmayı ihmal etmiyorlar. Kurumsallık ve profesyonellikleri hususunda yatırımcıların herhangi bir şüphe duymamaları için dolandırıcılar gerek gerçekçi bir web sitesi, gerekse mobil uygulama, çağrı merkezleri… gibi birçok oluşumu da bu amaç için hazır hale getirmektedirler. Hatta arama motoru optimizasyonu (SEO) sonuçlarını ve/veya reklamları kendi platformları için de manipüle ettikleri görülmektedir. Bu şekilde dolandırıcılar gerçek ve iyi tasarlanmış kurmaca senaryo ve sahte kripto para borsa oluşumu üzerinden yatırımcılara yatırım vaatlerinde bulunarak hedeflerine ulaşmaya çalışmaktadırlar. Bazen de mümkün olduğunca çok sayıda masum yatırımcıyı tuzaklarına düşürebilmek için gerçekçi görünen web siteleri kullanmalarının haricinde bazı bilinen web sitelerinin ara yüz formunu da oluşturdukları dosyalarımız bazında bilinmektedir.
Dolandırıcılar, sosyal mühendislik vakaları ile elde edilen bilgilerin yanı sıra kurmaca çağrı merkezleri temsilcileri ile yatırımcıların zaaflarından gerek dolandırıcılık faaliyetini gerçekleştirirken gerekse fark edilme ihtimallerine karşı sonrasında açığa çıkmamak üzere faydalanmaktadırlar. Temeli insana dayanan sosyal mühendislikte de kişiden bilgi almak ya da istenilen işlemleri yapmasını sağlamak amacıyla taklit, etkileme ve ikna etme kabiliyetleri kullanıldığı bilinmektedir.
Genellikle dolandırıcılar “Yatırım Yap, Çabuk Zengin Ol” vaadi ile para kazanma hırsından veyahut “Duygusal Bir Boşluktan” faydalanmaktadır.
“Duygusal Bir Boşluktan” faydalanılarak gerçekleştirilen Romantik dolandırıcılık ismi verilen bu yöntem de maalesef ki dolandırıcılar arasında fazlasıyla yaygındır. Bu tür dolandırıcılıkta ise dolandırıcılar, mağdur ile bir şekilde iletişim kurar ve bu iletişimi çok kısa süre içinde aşk itirafı ile sonuçlandırır. Dolandırıcıların zayıf internet bağlantısı, çeviri konusunda yaşanan aksaklıklar gibi birçok bahaneler ile görüntülü görüşmeyi asla kabul etmemeleri de dolandırılmak üzere olduğunuza bir işaret olabilir. Dosyalarımızdan veyahut sikayetvar.com’dan elde edilen verilerle bu amaçla genellikle Asyalı Kadın profilleri kullanılmaktadır. Bu sebeple; dolandırıcıların başka bir kişinin fotoğrafını kullanıp kullanmadığını tespit edebilmek amacıyla görsel aramaya ikna etmenizi veyahut Google Lens’i kullanarak başkaca kişilerin kişisel verilenin kullanılıp kullanılmadığını tespit etmenizi tavsiye ederiz.
Dolandırıcılar, mağdur üzerindeki kontrolünü sıkılaştırdıktan sonra maddi sıkıntılar yaşadığını, bazen parasının yetmeyeceği bir tedavi bazen de zorunlu eğitim masrafı gibi taktikler kullanma eğilimindedirler. Hatta bazen ise maddi olanakları fazla olduğunu ve bu yüksek kazancının kaynağı çeşitli borsalarda bilinçli yatırımlarının olduğuna veyahut çeşitli web siteler üzerinden gerçekleştirdiği e-ticaretten kaynaklı olduğuna ikna etmeye çalışırlar. Mağdurlar ise bu yöntemler ile dolandırıldıklarında birçok çeşitli sebeplere sığınarak mağduriyetlerini gün yüzüne çıkarmaktan dahi genellikle imtina ettiklerini üzülerek söylemeliyiz.
Dolandırıcılar kimliklerini ve konumlarını gizlemek için ise genellikle fonların kripto veya ön ödemeli ya da hediye kartları gibi takip edilemez olarak düşündükleri diğer finansal araçlarla transfer edilmesinde ısrarcı bir tutum sergilerler.
Sonuç olarak; dolandırıcılar gelişen iletişim imkânlarından da yararlanarak, yatırımcıların kısa süre içinde büyük kazançlar elde edilebileceği veyahut duygusal içerikli vaatler gibi çeşitli şekillerde mağdurları ön ödeme yapmaya ikna edebilirler. Transferlerin gerçekleşmesinden hemen sonra ise vakit kaybetmeksizin birikimlerinin değer kazandığı manipülasyonuna devam ederler. Bir yatırımınız var ve de değerlendirebildiklerine ikna edebilmek amacıyla dijital ekranlara gerçek olmayan rakam yansıtırlar. Birikiminizi veyahut payınızı çekmek istediğinizde ise komisyon, vergi gibi giderleri karşılamanız gerektiğini ifade edilerek tekrar tekrar sizden para transferleri talebi ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu şekilde ise dolandırıcılar, mağdurların paralarını geri alabilecekleri belirten nice vaatler ile tekrar tekrar ağlarına düşürebilmekte ve de böylelikle zaman kazanabilmektedir. Bu nedenledir ki yasal sürecin bir an evvel başlaması mağdurlar için büyük önem taşımaktadır. Yasal süreç başlatmak için atılan adımlardan ilki ihbar veyahut şikayet hakkının kullanılmasıdır (Dolandırıldım Ne Yapmalıyım?) Haricen; Paranızı yatırmaya karar vermeden önce güvenilir kaynakları kullanarak kendi araştırmanızı kendiniz yapmanızı ve de ziyaret ettiğiniz web sitesinin yasal olduğundan emin olmanızı tavsiye ederiz. Bu konu ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar ise farkındalık yaratabilmek amacıyla ilerleyen zamanlarda bloğumuzda yayınlanacaktır.
Avukat Betül AKÇA
