Psikoloji, tüm ticarette ve özellikle de yüksek fiyat oynaklığı göz önüne alındığında kripto ticaretinde önemli bir faktördür. Bu nedenle, mantıksız ticareti ve parasal kaybı sınırlamak için davranışı nasıl etkilediğini anlamak çok önemlidir. Genel bir kılavuz olarak, ticaret yaparken asla dürtüsel ve mantıksız davranmamalısınız. Çünkü bu ticaret stratejinizi baltalayabilir ve yatırım performansını olumsuz etkileyebilir. Peki, etkili bir kripto ticaret psikolojisi nasıl uygulanabilir? Her şeyden önce, önceden tanımlanmış ticaret stratejinize sıkı sıkıya bağlı kalarak her zaman net ve metodik bir planı takip edin. Şimdi psikolojinin tüccarların davranışlarını nasıl etkilediğini ayrıntılı olarak analiz edeceğiz ve strateji planını izleyerek her zaman rasyonel hareket etmek için en iyi stratejileri anlayacağız.

Kripto Ticaretinde Psikolojinin Önemi:

Kripto, aşırı fiyat oynaklığıyla bilinir ve %30’dan fazla günlük dalgalanmalar o kadar da sıra dışı kabul edilmez. Bu kadar büyük fiyat hareketleri, yatırımcılar arasında güçlü duygusal tepkilere neden olabilir çünkü tahmin edebileceğiniz gibi portföyünüzün bir günde %30 düşmesi uzman ve deneyimli yatırımcılar için bile oldukça rahatsız edicidir. Ancak; kripto varlık birimlerinde yüksek oynaklık son derece yaygın olduğundan büyük bir yükseliş veya düşüşten sonra genellikle önemli fiyat tersine dönüşleri meydana gelir. Sabırlı davranan ve kısa vadeli fiyat hareketlerine -büyük olanlar bile- tepki vermeyen yatırımcılar için bu tersine dönüşler panikle satış/alım yapan yatırımcılara kıyasla yatırım kayıplarını hafifletmeye yarar. Genellikle sakin ve sabırlı olmak ve kısa vadeli fiyat hareketlerine karşı aşırı hassas olmamak işe yarar. Kripto ticareti psikolojisinin yatırımcıların performanslarını nasıl etkileyebileceğini daha iyi anlamak için 3 senaryoyu ele alalım. 6.000$ değerinde 0,1 BTC tuttuğunuzu varsayalım (Bitcoin başına 60.000$ değerleme ile).

Senaryo A) HODLing

BTC bir günde %33.3 kaybeder ve Bitcoin varlıklarınızın (0.1 BTC) değerlemesi 6.000 dolardan 4.000 dolara düşer. Kağıt üzerinde, bir günde 2.000 dolar kaybetmiş olursunuz ancak tutmaya karar verirsiniz ve 10 gün içinde fiyat 60.000 dolara geri döner: Portföyünüz herhangi bir insan eylemi olmadan ilk değerlemeye geri döner.

Senaryo B) Verimli Ticaret

BTC bir günde %33,3 kaybetti ancak orijinal değerlemenin -%10’unda bir stop-loss emri yerleştirdiniz bu yüzden BTC portföyünüzü otomatik olarak %10 kayıpla sattınız, 600 $ kaybettiniz ancak 5.400 $ likiditeyi korudunuz. %33,3’lük düşüşten sonra 5.400 $’ınızla tekrar BTC satın alıyorsunuz ve aslında daha önce sahip olduğunuzdan daha fazla BTC satın alıyorsunuz: Stop loss emrinden ve düşüşten sonra 5.400 $ ile 0.135 BTC satın alabilir, BTC varlıklarınızı 0,1’den 0.135 BTC’ye yükseltebilirsiniz. Aynı Senaryo A durumunu ele alırsak, 10 gün sonra BTC fiyatı bir kez daha 60.000 $’a ulaşır ve aslında 0.135 BTC’nin 8.100 $ değerinde olmasıyla iyi bir kar elde edersiniz. Stop-loss emirleri kullanarak ve doğru zamanlamayla işlem yaparak piyasa düşse bile toparlandığında aslında çok iyi bir kar elde etmeyi başarırsınız fiyat düşüşünü değerlendirerek varlık değerinizi 6.000 dolardan 8.100 dolara çıkarırsınız.

Senaryo C) Panik Satışı

Şimdi, aynı senaryoyu bir kez daha ele alalım ancak bir stop loss emri ayarlamadığınızı varsayalım. Varlığınızın değerinin hızla düştüğünü görünce aşırı bir korku hissediyorsunuz ve daha da düşebileceğini düşünmeye başlıyorsunuz, BTC’nin bir değer saklama aracı olarak değerini ve güvenilirliğini sorguluyorsunuz. Mantıksız ve dürtüsel bir korkuya kapılarak %33,3’lük düşüşten sonra BTC’yi manuel olarak satmaya karar veriyorsunuz ve orijinal varlıklarınızdan 2.000$ kaybediyorsunuz. Satıştan sonra, piyasanın hangi yöne gittiğini beklemeye ve görmeye karar veriyorsunuz ancak diğer durumlarda olduğu gibi piyasa toparlanıyor ve 10 gün içinde 60.000$’a geri dönüyor ve büyüye kapılmış bir şekilde piyasaya yeniden girmeye karar veriyorsunuz. Peki, bu son senaryoda BTC toparlandıktan sonra geri satın alırsanız belirli bir süre içinde en düşük fiyattan panik satışı yaptığınız için yalnızca 0,66 BTC’yi karşılayabilirsiniz.

Bu hesaplamaları ve senaryoları neden yaptık? Çünkü farklı psikolojiler ve stratejiler sürekli olarak farklı sonuçlar getirir:

• Senaryo A : Hodling yaptığınızda varlığınızın değeri toparlanma sonrasında da aynı kalır.
• Başlangıç ​​değeri: 6.000$ | Son değer: 6.000$
• Senaryo B : İşlem yaparak (deneyim ve becerilerle), toparlanma sonrasında varlığınızın değeri %35 oranında büyür.
• Başlangıç ​​değeri: 6.000$ | Son değer: 8.100$
• Senaryo C : En kötü anda panik satışı yaparsanız, toparlanma sonrasında varlığınızın değeri %33,3 oranında azalır.
• Başlangıç ​​değeri: 6.000$ | Son değer: 4.000$

Tahmin edebileceğiniz gibi yeni yatırımcılar genellikle korku ve panik satışları nedeniyle para kaybettikleri Senaryo C’nin bir parçasıdır. Ancak, bu çoğunlukla yeni yatırımcıların bu dinamikleri etkili bir şekilde yönetmek için yeterli güvene sahip olmak ve anlamak için gerekli bilgi ve deneyime sahip olmaması nedeniyle gerçekleşir ancak herkes öğrenerek, hata yaparak ve deneyim ve beceriler biriktirerek karlı bir yatırımcı olabilir.

Kripto Ticaretinde Korkuyu Anlamak

Ticarette korku, para kaybetme kaygısı olarak kendini gösterir bu da seçimlerinizi etkiler ve sonuç olarak kripto ticaret stratejinizi değiştirir. Tepki, kayıplardan kaçınma içgüdüsü ve kayıp kaçınma olarak bilinen psikolojik bir önyargı tarafından yönlendirilir. Aslında, son çalışmalar para kaybetmenin acısının aynı kazanç yüzdesini elde etmenin zevkinden iki kat daha güçlü olduğunu göstermiştir. Korkunun yaygın bir tezahürü FUD’dur (Korku, belirsizlik ve şüphe) ve FUD yapan kişiler genellikle sosyal medyada ve topluluklarda olumsuz ve karamsar haberler yayarak diğer insanlar ve topluluklar arasında daha fazla korku yayar, bir dalga etkisi tetikler ve piyasa tepkisini şiddetlendirir.

Korkuya kapılan yatırımcıların uzun vadeli hedeflerine ters etki eden kararlar alma olasılıkları daha yüksektir. Örneğin; panik satışı yatırımcıların daha fazla düşüşten korkarak ani bir piyasa düşüşüne yanıt olarak varlıklarını zararına sattıkları yaygın bir tepkidir. Bu yalnızca kayıpları kilitlemekle kalmaz ve aynı zamanda piyasa sonunda toparlandığında genellikle kaçırılan fırsatlara da yol açar. Korkunun karar vermeyi etkilemesinin bir başka yolu da yatırımcıların gerekli riskleri almaktan kaçınmasına neden olarak potansiyel kazançları sınırlayan aşırı temkinli davranışlara yol açmasıdır.

Kripto Ticaretinde Açgözlülüğü Anlamak

Korkunun aksine açgözlülük yatırımcıları tam tersi bir etkiye yönlendirir ve onları daha büyük karlar arayışında daha büyük riskler almaya iter. Bu duygusal duruma genellikle FOMO (Fırsatı Kaçırma Korkusu) denir ve yatırımcılar başkalarının son başarılarından etkilenerek geride kalmamak için işlemlere “taklitçilik” yapar ve genellikle piyasaya geç girer ardından muhtemelen para kaybederler. “Eğer herkes bir kripto yatırımı hakkında konuşuyorsa; örneğin barlarda, lokallerde, toplantılarda vb., o varlığa yatırım yapmak için çoktan geçtir”: Finans alanında yaygın bir ifadedir yani bir kripto para (veya başka bir yatırım) genel halk arasında popüler bir konuşma konusu haline geldiğinde, o yatırımdan önemli kazançlar elde etme fırsatı muhtemelen geçmiştir. 

Ek olarak, açgözlülük yatırımcıların yeterli temel ve teknik analiz olmadan birden fazla pozisyona girdiği ve genellikle kullandıkları önceden tanımlanmış kripto ticaret stratejisini gözden kaçırdığı aşırı ticarete neden olabilir. Genellikle artan ticaret ücretlerine zayıf giriş ve çıkış noktalarına ve nihayetinde kayıplara yol açar. Dahası, açgözlülük ve aşırı ticaret kullanıcıların zarar durdurma veya çeşitlendirme gibi risk yönetimi en iyi uygulamalarını görmezden gelmelerine neden olabilir ve fiyat eğilimini doğru okumazlarsa onları önemli kayıplara karşı oldukça savunmasız hale getirebilir.

Kripto Ticaretinde Korku ve Açgözlülüğün Üstesinden Gelmek İçin Stratejiler

Artık kripto ticareti psikolojisinin nasıl işlediğini anladığınıza göre mantıksız ve dürtüsel işlemlerden kaçınmanın tek yolunun risk toleransınız, hedefleriniz, sermayeniz ve zaman müsaitliğinizle uyumlu, iyi tanımlanmış bir kripto ticareti stratejisini uygulamak ve takip etmek olduğunu anlamalısınız. Sonuç olarak, bir zihniyet değişikliğini kabul etmeli ve risk yönetimi uygulamalarını hayata geçirmeli FOMO’dan kaçınmalı ve disiplinli bir tüccar olmalısınız.

Korku ve Açgözlülüğün Üstesinden Nasıl Gelinir?

Volatiliteyi Kabul Et:

Kripto piyasasının doğasında vardır ve fiyat dalgalanmalarını kripto piyasasının doğal bir parçası olarak kabul etmeli sakin kalmalı ve piyasa dalgalanmalarına duygusal tepki vermekten kaçınmalısınız. Ayrıca, volatilite her zaman kötü bir şey değildir çünkü önceki paragraflarda Senaryo B’de gösterildiği gibi kar fırsatları sunabilir.

Uzun Vadeli Perspektif:

Zihniyetinizi değiştirmek ve rasyonel davranmak için bir diğer yararlı strateji uzun vadeli sonuçları düşünmektir. İyi sonuçlar elde etmek için günlük %10’luk bir performans göstermeniz gerekmez ancak küçük bir kâr yüzdesinin bile (günlük %0,1 gibi) bileşik etki sayesinde uzun vadede olağanüstü sonuçlar getirebileceğini düşünün.

Risk Yönetimi:

Piyasaya girmeden önce maruz kalma durumunuzu ve içsel risklerinizi belirlemek anlamına geldiğinden, kayıpları sınırlamak ve korkuyu kontrol etmek hayati önem taşır. Yatırımcılar, destekleyebilecekleri maksimum kaybı kontrol etmek ve riskleri sınırlamak için zarar durdurma emirleri gibi araçlar kullanırlar. Sağlam risk yönetimi için bir diğer yaygın strateji riskleri tek bir varlık yerine çeşitli varlıklara dağıtarak belirli bir kripto varlık biriminin piyasayı geride bırakması durumunda ağır kayıpların riskini azaltmaktır.

Araştırma ve Eğitim:

Bilgi, kripto ticaretinde en iyi dostunuzdur. DYOR (Do Your Own Research), korkuya karşı güçlü bir panzehirdir ve piyasa eğilimleri ve düzenleyici haberlerle güncel kalmanızı sağlar önemli fiyat dalgalanmalarına neden olabilecek bazı ilgili bilgileri kaçırmamanızı hedefler. Ayrıca, güven oluşturur ve piyasa belirsizliği ve oynaklığıyla ilişkili kaygıyı azaltır. 

Duygusal Kopukluk:

Bu, kavranması zor bir beceridir. Ticareti günlük kişisel finans mücadelesinden ziyade stratejik bir oyun olarak görmeyi içerir ticaret duygularınızı kişisel yaşam duygularınızdan ayırmanıza stresi ve kaygıyı azaltmanıza ve fiyat dalgalanmalarına verdiğiniz tepkileri iyileştirmenize olanak tanır.

Net Hedefler Belirlemek:

İşlemleriniz için net hedefler belirleyerek ve işlemi gerçekleştirmeden önce çıkış noktalarını belirleyerek açgözlülüğe karşı savaşın. İster bir kar hedefi ister bir takip eden durdurma olsun önceden belirlenmiş çıkış stratejilerine sıkı sıkıya bağlı kalarak kazançları kilitleyebilir ve açgözlülüğün tuzaklarından kaçınabilirsiniz. Unutmayın, küçük bir kar her zaman büyük bir kayıptan daha iyidir.

Net Bir Kripto Ticaret Stratejisi İzleyin:

Her zaman risk toleransınıza, hedeflerinize, sermayenize ve zaman müsaitliğinize uygun, çalışılmış ve önceden tanımlanmış bir kripto ticaret stratejisine dayalı olarak ticaret yapın. Stratejinize net giriş ve çıkış stratejileri, risk yönetimi uygulamaları ve maksimum günlük ticaret ekleyin. Bu şekilde, belirli ihtiyaçlarınıza ve hedeflerinize göre oluşturduğunuz önceden tanımlanmış kurallara dayalı planınızı rasyonel bir şekilde takip etme içgüdünüzün mantıksız kısmını susturabilirsiniz.

Sonuç olarak, Trakx’te kripto varlıklara para yatırmadan önce öğrenmenizi, çalışmanızı ve test etmenizi ve kripto piyasasının fırsatını yakalarken olası kayıpları sınırlamak için sağlam risk yönetimi uygulamaları uygulamanızı şiddetle tavsiye ediyoruz. Karlı olmak için bilgi, beceri ve deneyime ihtiyacınız var ve size ayrıntılı kripto ve ticaret rehberleri sağlamak için her zaman burada olacağız.

Siber Güvenlik Uzmanı – Halil AYDEMİR