Blockchain teknolojisi günümüzde fark edilebilir düzeyde ilgi, değer ve yatırım artışı yaşamaktadır. Gelecekte ise bu teknolojinin hak ettiği ilgi ve değere daha da ulaşarak yaygınlaşmasını beklemekteyiz.
Peki Blockchain Teknoloji Nedir?
Blockchain teknolojisi, merkezi olmayan güvenilir bir şekilde veri depolamayı, işlem yapmayı ve paylaşmayı sağlayan bir teknoloji olarak kısaca tanımlayabiliriz. Blockchain teknolojisini sadece kripto endüstrisi içerinde etkin olduğunu düşünmemiz ise bizleri büyük bir hataya sevk edecektir. Zira blockchain teknolojisinin kullanım alanları gün geçtikte çeşitlenerek birçok endüstri ve çeşitli kullanım alanları içerisinde blockchain teknoloji yerini almaktadır. Örneğin; sağlık, enerji, gayrimenkul sektörü ve hatta kimlik yönetimi, oylama sistemleri, siber güvenlik, oyun ve dijital koleksiyon öğeleri, tedarik zincir yönetimi ve daha nicelerinde…
Blockchain projelerinin kullanımının bu denli artması ve çeşitlenmesindeki sebepleri sıralayacak olursak; güvenirlik ve şeffaflık, merkezi olmayan yapı ile birlikte işlem sürecinin hızlanması ve maliyetin benzer işlemlere kıyasla daha düşük olması, yüksek verimlilik, veri bütünlüğünün kolaylıkla sağlanabilmesi, blockchain tabanlı çözümlerin veri güvenliğini açısından daha avantajlı olabilmesi ve en önemlisi konumuz itibariyle tokenizasyon ve değer aktarımı…vs Blockchain teknolojisi, varlıkların tokenlaştırılmasına olanak tanımaktadır. Bu olanak ise varlıkların daha kolay alınıp satılmasını ve de transfer edilmesini sağlamaktadır. Blockchain teknolojisi, ile birlikte; finansal hizmetlerdeki işlemler daha güvenilir, şeffaf ve yüksek verimli hale gelmektedir. Özellikle blockchain teknolojisinin ödeme işlemleri, para transferleri, sınır ötesi ödeme yönteminde kullanılması ve akıllı sözleşmeler gibi alanlarda etkisi yadsınamaz düzeydedir.
Blokchain teknolojinin gün geçtikçe bu denli yaygın kabulü ve kullanımı, bazı endişeler ve korkuları da beraberinde getirmektedir. Zira Blockchain teknolojisinin sağladığı faydalar kalem kalem sayılsa da hala daha bazı zorlukları ve sınırlamaları bulunmakta olduğunu da bildirmek isterim. Özellikle ise ölçeklenebilirlik, belirsiz ve değişken regülasyonlar, enerji tüketimi, duyulan gizlilik endişeleri, olası güvenlik tehditleri…vs Ancak, bunlara rağmen blockchain teknolojinin giderek daha fazla benimsenmesi ve geliştirilmesiyle birlikte de akıllara gelen bu tür endişe ve korkuların de çok yakın vakitte çözüme varacağını düşünmekteyim. Zira blockchain teknolojisinin sağladığı fayda ve katkılar; bu tür zorluk ve sınırlamaların kaldırılmasında veyahut minimalize edilmesinde büyük bir etken olacaktır.
Blockchain tabanlı yenilikçi teknolojiyi etkin bir şekilde benimsenmesi, uygulanması ve bu yolda hukuki hak ve yükümlülüklerinin bilincinde olunması konusunda blockchain teknolojisini tercih edenler için hukuki destek alınması önem arz etmektedir. Blockchain tabanlı projelerinin ihtiyaç analizi ve planlama aşamasından daha başlayarak tasarım ve geliştirme, uygulama ve gerçekleştirme aşamasına kadar ki süreçte hukuki yansıma ve hukuki ihtiyaç muhakkak ki doğmaktadır. Son zamanlarda tokenlerin listelenmesi ve lisanslama sürecinde hukuki uyumluluk raporuna ihtiyaç duyulması aslında bu yansımanın dışa vurumu şeklinde nitelendirebiliriz. Blockchain tabanlı projelerin hukuki danışmanlığı ise oldukça özel ve uzmanlık gerektiren bir alandır. Bu tür projeler, diğer birçok teknolojik girişimden farklı olarak; genellikle kripto para birimleri, akıllı sözleşmeler, dağıtılmış defter teknolojisi ve uygulamalarını içermektedir. Bu nedenle ise bu tür projelerin hukuki danışmanlığına odaklanabilmek, teknik bilgi ve blockchain teknolojisinin karmaşasına ciddi bir hakimiyet ve bilgi birikimi gerektirir Bir blockchain tabanlı projenin hukuki danışmanlığına ihtiyaç duyulan konu başlıklarına örnek vermek gerekirse;
- Yasal Uyumluluk (Hukuki Uyumluluk Raporu)
- Regülasyon ve Lisanslama
- Fikri Mülkiyet Hakları
- Listeleme, Lisanslama, Akıllı Sözleşmeler…vs
- Kullanıcı Korunması Ve Gizliliği
- Anlaşmazlık Çözümü
Blockchain teknolojisinin ve kripto para birimlerinin hızla gelişmesiyle birlikte; global boyutta düzenleyici kurumlar bu yeni endüstrinin gerekliliklerini yakalamak ve de bu yeni endüstriler için regülasyonlar oluşturmak için çalışmalarını sürdürmektedir. Yatırımcılar ise bu karmaşık ve hızla değişen bağlam içerisinde yasa ve düzenlemelere uyumu sağlayabilmeleri ve uygulayabilmeleri hususunda hukuki destek almaları takdir edersiniz ki kendi menfaatlerine olacaktır. Lisans gereklilikleri, kara para aklamanın önlenmesi (AML) ve müşterini tanı (KYC) düzenlemeleri, vergi, lisanslama, kullanıcı haklarının korunması ve gizlilik ve ilgili düzenleyici kurumlarla etkileşimde bulunmak gibi nice faklı özgün konular hakkında hukuki ihtiyaç ziyadesiyle mevcuttur.
Kısacası; kuruluşlara veyahut yatırımcılara, blockchain teknolojisinin politika sonuçları konusunda veyahut hedeflerine ulaşılabilmesi amacıyla blockchain teknolojisini en iyi şekilde nasıl kullanacakları konusunda bilinçli kararlar almaları, bu doğrultuda mevzuat takibi yapabilme ve uygulayabilmeleri, akabinde ise yaşanabilecek olası uyuşmazlıklarda etkin bir hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti almaları onlar için büyük ölçüde önemli ve menfaatlerine olacaktır. Haricen bu hususun yaygınlaşması ise aslında kripto varlıklara duyulan önyargıları da kıracak nitelikte olduğunu belirtmek isterim.
Avukat Betül AKÇA
