Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, finansal sistemlerdeki dijital dönüşümün en dikkat çeken unsurlarından biri kripto varlıklar olmuştur. Kripto para birimleri ve tokenlar, merkeziyetsiz yapıları, anonimlik sağlama özellikleri ve sınır tanımayan işlemleriyle hem avantajlar hem de riskler barındırmaktadır. Özellikle dolandırıcılık, kara para aklama (AML) ve terörizmin finansmanı (CFT) gibi suçlarla ilişkili faaliyetler, kripto varlıkların kullanımının artmasıyla daha karmaşık bir hale gelmiştir.
Kripto varlıkların dijital ortamda izlenmesi, özellikle bilişim savcıları için önemli bir görev haline gelmiştir. Kripto varlık cüzdan hesaplarının teknik analizi, cüzdan adreslerinin dijital takibi ve dolandırıcılık suçlarında şahısların kimlik tespiti, bu alandaki en kritik adımları oluşturmaktadır. Bu makale, kripto varlık cüzdanlarının nasıl analiz edilebileceği, dijital takibin nasıl yapılacağı ve dolandırıcılık durumlarında suçluların kimliklerinin nasıl tespit edileceği üzerine derinlemesine bir inceleme yapmaktadır. Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti Kanunları çerçevesinde TCK (Türk Ceza Kanunu) hükümlerinden örneklerle hukuki geçerlilik sağlanacaktır.
Kripto Varlık Cüzdan Hesaplarının Teknik Analizi
Kripto varlık cüzdanları, dijital varlıkların saklandığı ve işlem yapıldığı platformlardır. Cüzdanlar genellikle iki bileşenden oluşur: özel anahtar (private key) ve genel anahtar (public key). Özel anahtar, bir kullanıcının kripto varlıklarına tam erişim sağlayan kritik bir unsurdur. Genel anahtar ise kullanıcıların işlem yapabilmesi için ihtiyaç duyduğu cüzdan adresini oluşturur.
Kripto varlık cüzdanlarının teknik analizi, aslında blockchain üzerinde gerçekleşen işlemlerin izlenmesi ve analiz edilmesinden ibarettir. Blockchain, tüm işlemleri kaydeden dağıtık bir defterdir ve bu işlemler herkes tarafından erişilebilir olmasına rağmen, anonimlik sağlayan bir yapıdadır. Cüzdan adresleri doğrudan kişisel kimlik bilgileriyle ilişkilendirilmediğinden, şüpheli faaliyetlerin izlenmesi için teknik analiz gerekmektedir.
Blockchain İzleme Araçları
Kripto varlıkların takibi ve cüzdanların analizi, belirli izleme araçlarıyla yapılmaktadır. Bu araçlar, blockchain üzerinde yapılan işlemleri analiz eder ve işlem geçmişini inceleyerek cüzdanlar arasındaki ilişkiyi ortaya koyar. Bazı önemli araçlar şunlardır:
- Chainalysis: Bu araç, blockchain üzerinde yapılan işlemleri takip ederek suçla ilişkili fon hareketlerini tespit etmeye yardımcı olur. Kripto para dolandırıcılıklarını, kara para aklamayı ve terörizmin finansmanını izlemek için sıklıkla kullanılır.
- Elliptic: Elliptic, blockchain analizini derinleştirerek, dolandırıcılık faaliyetlerini izlemeye yardımcı olan bir başka güçlü platformdur. Bu araç, cüzdanlar arası fon transferlerini izleyerek, potansiyel suçluları tespit etmekte kullanılır.
- CipherTrace: Kripto para birimlerinin takibi için kullanılan bir başka analiz aracıdır. CipherTrace, blockchain üzerindeki fon hareketlerini analiz ederek, kara para aklama faaliyetlerini ve dolandırıcılıkları izlemekte etkili bir araçtır.
- Özel Yazılımlar: kriptohukukcu ekibi olarak dahi bu konuda özel olarak yazılım departmanımız tarafından geliştirilen ve kullanılan blockchain analiz ve denetim yazılımları mevcuttur.
Bu araçlar, blockchain üzerinde gerçekleşen işlemlerin geçmişini inceleyerek, suçluların kullandığı cüzdanları tespit etmeye ve suçlu kişilerin kripto varlıkları nasıl transfer ettiklerini analiz etmeye olanak tanır.
Kripto Varlık Cüzdan Adreslerinin Dijital Takibi
Kripto varlık cüzdan adreslerinin dijital takibi, suçluların faaliyetlerinin izlenmesi için kritik bir öneme sahiptir. Cüzdan adreslerinin takibi, birkaç aşamada yapılabilir:
- Cüzdan Adreslerinin İzlenmesi: Blockchain üzerindeki her işlem, belirli bir cüzdan adresinden başka bir cüzdan adresine fon transferi ile gerçekleşir. Kripto varlık cüzdanlarının takibi, bu adreslerin geçmişine bakarak, şüpheli bir cüzdanla ilişkili faaliyetlerin izlenmesini sağlar.
- İşlem Geçmişi ve Bağlantıların Analizi: Cüzdan adreslerinin birbirine nasıl bağlandığı, yani fonların nasıl transfer edildiği, takibin ikinci aşamasıdır. Birden fazla cüzdan arasında yapılan transferler, cüzdan sahiplerinin ilişkilerini ortaya çıkarabilir. Bu ilişkiler, suçluların ağlarını ve şüpheli bağlantılarını tespit etmek için kritik rol oynar.
- Anomali Tespiti: Cüzdanlardan yapılan büyük ölçekli para transferleri, özellikle anonimlik sağlayan işlemler, kara para aklama faaliyetlerini gösteriyor olabilir. Bu tür şüpheli faaliyetler, dijital takip araçları ile tespit edilebilir.
- İleri Düzey Takip ve Adli Analiz: Şüpheli işlemler tespit edildikten sonra, bu adresler üzerinde daha ileri düzeyde bir inceleme yapılır. Bu süreç, daha fazla ilişki tespiti, fonların başka adreslere aktarılması ve dolandırıcılık suçlarının boyutunun anlaşılmasına yönelik analizleri içerir.
Türk Ceza Kanunu’na (TCK) Göre Hukuki Durum
Türk Ceza Kanunu’nda, kripto varlık dolandırıcılıkları ve dijital suçlarla ilgili özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, kripto varlıklar üzerinden gerçekleştirilen suçlar, genellikle TCK’nın 157. maddesi (dolandırıcılık), TCK’nın 160. maddesi (haksız kazanç sağlama) ve TCK’nın 265. maddesi (sistemi engelleme) gibi maddelere dayanarak cezalandırılabilir.
- Dolandırıcılık (TCK 157): Kripto varlıklarla yapılan dolandırıcılık, mağdurların zarar görmesine neden olabilir. Bu durumda, dolandırıcılar, çeşitli yöntemlerle şahısları kandırarak kripto varlıkları ellerinden alabilirler. Bu tür bir eylem, dolandırıcılık suçunu oluşturur ve suçlu, mağdurun uğradığı zarar kadar ceza alabilir.
- Kara Para Aklama (TCK 282): Kripto varlıklar, anonimlik sağlaması nedeniyle kara para aklama faaliyetlerinde kullanılabilir. Bu durumda, suçluların transfer ettikleri fonlar izlenerek, kara para aklama suçları ortaya çıkarılabilir.
- CMK MADDE 128: CMK’nın 128. maddesi, şüpheli veya sanığa ait taşınmazlara, hak ve alacaklara elkoyma hükümlerini düzenlemektedir. Bu madde, ilgili durumda tesis edilecek koruma tedbirlerine ilişkin ayrıntıları içerir.
Sonuç:
Kripto varlık cüzdan hesaplarının teknik analizi ve dijital takibi, bilişim savcıları için oldukça önemli ve karmaşık bir görevdir. Blockchain teknolojisi ve dijital takibin sağladığı araçlar sayesinde, kripto varlıkların izlenmesi ve dolandırıcılık gibi suçların tespiti mümkün olmaktadır. Bizler www.kriptohukukcu.com ekibi olarak bile teknik ekiplerimiz ile birlikte bu tür dosyaların dijital dedektifliğini yapabiliyoruz. Ayrıca, TCK hükümleri çerçevesinde bu suçların cezalandırılması için gerekli yasal altyapı bulunmaktadır. Ancak, kripto varlıkların sağladığı anonimlik ve gizlilik, suçluların tespit edilmesini zorlaştırmaktadır. Yine de dijital ortamda yapılan doğru analiz ve takip, suçluların kimliklerinin ortaya çıkarılması için önemli bir fırsat sunmaktadır.
www.kriptohukukcu.com – Hukuk Departmanı